Wat is het dilemma waar je als leidinggevende of collega mee te maken krijgt als iemand uit jouw directe werkomgeving/afdeling met een verslaving blijkt te kampen? Goed om eerst helder te hebben wat de definitie van een verslaving is: Verslaving is de fysieke en/of mentale gesteldheid van een persoon aan de hand van de afhankelijkheid van een gewoonte of stof. Hierdoor is het moeilijk om deze gewoonte of stof geheel of gedeeltelijk los te laten. Het gedrag van de persoon is primair gericht op het verkrijgen en innemen van het middel, of het handelen naar de gewoonte. Als het lichaam deze stof of gewoonte niet meer heeft kunnen er ontwennings- of onthoudingsverschijnselen optreden. Er zijn twee soorten van verslaving: – Gewoonte (bijvoorbeeld: game, seks, gokken) – Middelen (bijvoorbeeld: alcohol, stimulerende middelen (drugs), LSD Als men het over verslavingsproblematiek heeft zijn er drie zaken om mee rekening te houden: (Enkele) Kenmerken; Onthoudingsverschijnselen. · Functioneren zowel privé als op het werk is zichtbaar. · Financiële gevolgen · Iemand die tracht te stoppen maar het niet lukt (Enkele) Signalen; · Frequent ziekteverzuim. · Verwaarlozing persoonlijke verzorging. · Slordig werk. · Gebrek aan focus en concentratie · Lichamelijk waarneembaar (alcohollucht, wijde pupillen, vettige haren enzovoort). (Enkele) Oorzaken; · Spanning of problemen onderdrukken · Aanpassingsgedrag om erbij te horen · In aanleg aanwezig (genetisch) Op het moment dat je een sterk vermoeden hebt dat je met een collega/medewerker te maken hebt die een mogelijke verslaving heeft: · Raadpleeg je leidinggevende of vertrouwenspersoon. · Betrek je HR-Adviseur hierbij Als je met een verslaafde medewerker/collega in gesprek wilt dienen de volgende aspecten in acht te worden genomen: Bereid het goed voor: 1. Zorg dat alle feiten op een rijtje staan. 2. Bepaal het doel van het gesprek (hulp en ondersteuning aanbieden). 3. Bereid je alvast goed voor op de gevolgen voor de medewerker als daadwerkelijk sprake blijkt van een verslaving Medewerker/collega: 1. Stel de medewerker op zijn gemak. 2. Benoem de aanleiding. 3. Noem het doel van het gesprek. Techniek van het gesprek: 1. Inventariseer het probleem (met behulp van LSD!). 2. Houd er rekening mee dat verslaafden veelal ontkennen. Men kan zich betrapt voelen oftewel meen inbreuk op hun privacy. 3. Gezamenlijk een oordeel geven 4. een goede en vige communicatie omgeving te scheppen is een goed inlevingsvermogen (empathie) essentieel. Gezamenlijk afsluiten: 1. Vat samen 2. Hoe nu verder. 3. Andere disciplines inschakelen indien het probleem eventueel buiten de organisatie valt. Met verslavingsproblematiek op de werkvloer is het belangrijk om de verschillende signalen en mogelijke oorzaken te herkennen. De verantwoordelijkheid goed te kunnen beoordelen van jezelf als leidinggevende of als collega. Om in dit kader goede gesprekken te kunnen voeren is een bepaalde mate van getraindheid bijna een vereiste. Het vergt tevens goed bezit van de competenties: communiceren, inlevingsvermogen, initiatief en organisatiegerichtheid. Het is een onderwerp die praktisch in elk bedrijf in meer of mindere mate aanwezig is. Max Verhelst HR-Manager
Referenties
- Max Verhelst, 2017, HR-manager, Verslavingenproblemen op de werkvloer.
