Zelfbeschadiging of zelfverwonding is opzettelijk gedrag dat als schadelijk voor zichzelf wordt beschouwd. Dit wordt meestal beschouwd als directe verwonding van het eigen huidweefsel, meestal zonder suïcidale bedoeling. Andere termen zoals snijden en zelfverminking zijn gebruikt voor elk zelfbeschadigend gedrag, ongeacht suïcidale bedoelingen. De meest voorkomende vorm van zelfbeschadiging is het gebruik van een scherp voorwerp om in de huid te snijden. Andere vormen zijn onder meer krabben, slaan of verbranden van lichaamsdelen. Terwijl vroeger gebruik het verstoren van wondgenezing, overmatig huidplukken, haartrekken en de inname van gifstoffen omvatte, onderscheidt het huidige gebruik dit gedrag van zelfbeschadiging. Evenzo wordt weefselbeschadiging door drugsmisbruik of eetstoornissen niet als zelfbeschadiging beschouwd, omdat het gewoonlijk een onbedoelde bijwerking is.
Hoewel zelfbeschadiging per definitie niet-suïcidaal is, kan het toch levensbedreigend zijn. Mensen die zelfbeschadiging plegen, plegen vaker zelfmoord, en zelfbeschadiging komt voor bij 40-60% van de zelfmoorden. Toch is slechts een minderheid van de zelfbeschadigingen suïcidaal.
Het verlangen om zichzelf te beschadigen is een veel voorkomend symptoom van sommige persoonlijkheidsstoornissen. Mensen met andere psychische stoornissen kunnen ook zelfbeschadiging veroorzaken, waaronder mensen met depressie, angststoornissen, middelenmisbruik, eetstoornissen, posttraumatische stressstoornis, schizofrenie, dissociatieve stoornissen en genderdysforie. Studies bieden ook sterke ondersteuning voor een zelfbestraffingsfunctie en bescheiden bewijs voor anti-dissociatie, interpersoonlijke beïnvloeding, anti-zelfmoord, sensatiezoekende en interpersoonlijke grensfuncties. Zelfbeschadiging kan ook optreden bij hoogfunctionerende personen die geen onderliggende diagnose van de geestelijke gezondheid hebben. De motieven voor zelfbeschadiging variëren. Sommigen gebruiken het als een coping-mechanisme om tijdelijke verlichting te bieden van intense gevoelens zoals angst, depressie, stress, emotionele gevoelloosheid of een gevoel van falen. Zelfbeschadiging wordt vaak geassocieerd met een voorgeschiedenis van trauma, waaronder emotioneel en seksueel misbruik. Er zijn een aantal verschillende methoden die kunnen worden gebruikt om zelfbeschadiging te behandelen en die zich concentreren op het behandelen van de onderliggende oorzaken of op het behandelen van het gedrag zelf. Andere benaderingen omvatten vermijdingstechnieken, die erop gericht zijn het individu bezig te houden met andere activiteiten, of het vervangen van zelfbeschadiging door veiligere methoden die niet tot blijvende schade leiden.
Zelfbeschadiging komt het meest voor tussen 12 en 24 jaar. Zelfbeschadiging komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, waarbij dit risico vijf keer groter is in de leeftijdsgroep van 12-15 jaar. Zelfbeschadiging in de kindertijd is relatief zeldzaam, maar het percentage neemt sinds de jaren tachtig toe. Zelfbeschadiging kan ook voorkomen bij ouderen. Het risico op ernstig letsel en zelfmoord is groter bij ouderen die zichzelf schade toebrengen. Het is ook bekend dat dieren in gevangenschap, zoals vogels en apen, deelnemen aan zelfbeschadigend gedrag.
Behandeling BeterKliniek
BeterKliniek is dé kliniek voor Integrale Geneeskunde die de brug slaat tussen reguliere en niet-reguliere geneeskunde.
An van Veen (arts) en Michael van Gils (therapeut) zoeken naar de oorzaak van een aandoening of ziekte. Daar start de behandeling anders is het zoals men wel vaker zegt ‘water naar de zee dragen’. Dit noemen we oorzaak geneeskunde. Soms is het ook wenselijk om (tegelijkertijd) de symptomen te behandelen. Dit noemen we symptoom geneeskunde.
Chronische aandoeningen hebben vaak hun oorzaak in de epi- genetica. U kunt bij BeterKliniek een gratis telefonisch informatief gesprek (telefoonnummer 040-7117337 tot 13.00 uur) in laten plannen om uw klachten te bespreken zodat wij u kunnen voorzien van verder advies.
