Depressie

Depressie komt voor bij verschillende aandoeningen. Zo blijkt uit onderzoek dat mensen met diabetes (type 1 en 2) tot 300% meer kans hebben op depressieve stoornissen dan mensen zonder diabetes. Een gelijkaardig fenomeen doet zich voor bij burn-out, CVS, PTSS, fybromyalgie, ADHD, obesitas, eetstoornissen, middelenmisbruik, stressstoornissen en bij mensen met een traumatisch verleden. Dit geeft een indicatie dat depressie een co morbiditeit is die optreedt bij meerdere aandoeningen en toestanden. Depressie is een epi genetische adaptatie als gevolg van over stimulatie door stress/ trauma, troost- voeding en bijvoorbeeld psychostimulantia en drugs. Hiermee komen we op het gebied van de epi genetica. Daarnaast veroorzaken een aantal van de voornoemde stimulantia verstoringen in het microbioom, de bloed-darm en de bloed-hersen barrière. Deze zijn dan op zijn beurt weer de oorzaak van andere pathologieën.

Elk levend organisme streeft naar een toestand van evenwicht. Het voortdurend streven naar een zo goed mogelijk evenwicht tussen het interne en het externe milieu staat bekend als homeostase en allostase. Faalt dit eerstelijns feedbackmechanisme dan proberen de genen dit onevenwicht te herstellen. Deze epi genetische correctie kan gezien worden als een ultieme poging het onevenwicht alsnog in goede banen te leiden. Het slechte nieuws is dat de genen deze adaptatie (als reactie op ‘overdaad’) kunnen opslaan als een ‘verworven eigenschap’ en vervolgens doorgeven aan de volgende generatie. Met andere woorden de omgeving van de ouders bepaalt de kwaliteit van de genexpressies van hun kinderen. Niet alleen de prenatale omgeving is doorslaggevend (bv. roken tijdens de zwangerschap) maar ook de periode voor de bevruchting. Hierbij hebben beide ouders een gelijkwaardig aandeel.

Eén van de eerste bevindingen binnen de epi genetica was het verband tussen over stimulatie door de omgeving en verminderde genexpressies. Worden er een abnormaal aantal endorfinereceptoren (MOR) geactiveerd (bv. drugs en junkvoeding) zal het gen het aantal MOR-receptoren in eerste instantie ongevoeliger maken en uiteindelijk verminderen. In het laatste geval, sluit de cel het aantal ingangen (receptoren) af, om de intracellulaire omgeving terug in evenwicht te brengen. Deze adaptatie noemt men downregulatie (vermindering van het aantal receptoren). De cel beantwoord overdaad door schaarste (downregulatie). Deze schaarste voelt de mens aan als een ziekte of stoornis. De meeste epi genetische adaptaties hebben chronische aandoeningen tot gevolg. Deze epi genetische adaptaties ontstaan omdat – zoals we eerder zagen – de eerstelijnshulp (homeostase en allostase) om het evenwicht te herstellen faalde.

De epi genetica is de wetenschap die zich bezighoudt met de invloed van omgevingsfactoren op de expressie van genen. De genen die te maken hebben met stress en depressie veranderen hun expressie waardoor signaaleiwitten zoals cortisol, serotonine en endorfine resistent worden. De mens heeft zowat 25.000 genen, die zijn opgeslagen in de celkern van elk cel. Genen hebben twee functies:

1. Ze dragen het erfelijk materiaal over van de ouders naar de kinderen.
2. Vervolgens besturen de genen de zowat 100.000 verschillende eiwitten die het menselijk lichaam rijk is.

Dit betekent dat neurotransmitters, hormonen, enzymen en receptoren aan de basis worden ‘aangestuurd’ door genen. Staat het gen ‘aan’ (expressief) wordt de aanmaak van een of ander eiwit gestimuleerd. Staat het gen ‘uit’ worden er geen eiwitten aangemaakt. Deze ‘aan en uit’ expressie is een reactie op de omgeving met als doel het biologische evenwicht te herstellen.

Uit het voorgaande blijkt dat een traumatische ervaring gevolgen heeft voor het verwerven van blijvende veranderingen in de genexpressies. Zo maken misbruikervaringen of ernstige parentele verwaarlozingen iemand kwetsbaar voor depressies en stressgevoeligheid in het latere leven. Deze epi genetische adaptaties worden niet alleen beïnvloedt door wat iemand doormaakt (verworven veranderingen), maar ook door de omstandigheden van de ouders voor de bevruchting. Erfelijkheid heeft twee componenten; het genetische en het epi genetische component.

Voor de opkomst van de epi genetica werd erfelijkheid gedefinieerd als een genetische afwijking. Deze zogenaamde DNA-mutaties (wijzingen in de code van het gen), komen bij ongeveer 0,5% van de bevolking voor. Een voorbeeld is het syndroom van Down (mongolisme). Volgens de farmacie liggen genetische mutaties aan de basis van bijvoorbeeld ADHD en diabetes. Het gegeven stelt zich dat DNA-mutaties exponentieel zijn, met andere woorden ze verhouden zich volgens de stijging van de bevolking. De toename van ADHD en diabetes is echter pandemisch ofwel een epidemie op wereldschaal dat elke decennia fors blijkt toe te nemen. Bovendien leidt meer dan 10% van de bevolking aan ADHD en diabetes, een cijfer dat niet overeenstemt met de prevalentie van DNA-afwijkingen.

Het was wachten op de komst van de epi genetica om erfelijkheid op een andere manier te definiëren. Genen die zich langdurig (of zelfs acuut) adapteren aan een veranderende omgeving, slaan deze informatie op als een nieuwe (verworven) eigenschap. Het gen blijft dezelfde DNA-codering behouden, maar gedraagt zich anders. Deze epi genetische adaptatie wordt vervolgens een erfelijke factor.

Het begrip ‘erfelijkheid’ is misschien één van de meest ‘opportunistische’ termen binnen de reguliere zorgverlening. Leest men websites van ADHD-verenigingen en farmaceuten dan valt op dat de nadruk wordt gelegd op de ‘onomkeerbare’ genetische defecten bij ADHD. Wie ADHD heeft, is met andere woorden het ‘slachtoffer’ van slechte genen. Mét de boodschap dat genezing onmogelijk is en waarbij pillen en psychotherapie de aandoening kunnen ‘verlichten’. Deze misleidende manier om erfelijkheid te communiceren, is zodanig verspreid dat ‘The Lancet’, het meest toonaangevende medische magazine, er in 2010 een artikel over wijdde. Met de boodschap dat het begrip erfelijkheid voortaan op een ‘correcte manier’ gecommuniceerd moet worden naar patiënten met ADHD. Helaas is er op dit gebied bijna niets veranderd….

Onze behandeling richt zich op het herstellen van het endorfinesysteem en de glutamaat (NMDA) receptor. Hierbij maken we zoveel mogelijk gebruik van natuurlijke middelen. Bij patiënten met een ‘niet therapie/ medicijn gevoelige depressie’ gebruiken wij medicatie (derivaat van low dose ketamine) om de NMDA-receptor te herstellen. Psychiaters wijzen regelmatig patiënten door naar onze kliniek. Ook gaan wij graag een samenwerking aan.

Klik hier om naar de uitzending te gaan. Pas beschikbaar als de uitzending is geweest.